Vijf dagen vasten: waarom en hoe?

Vasten wordt in bijna alle spirituele tradities gebruikt als middel om tot inzicht te komen. Christenen hebben onlangs hun vastenperiode tussen carnaval en Pasen afgesloten, voor moslims begint de Ramadan bijna en ook in de Ayurveda is vasten een belangrijk onderdeel van reiniging en heling. Hoewel ik me niet verbind aan een specifieke traditie, was ik benieuwd hoe ik niet-eten zou ervaren.

Ik deel graag mijn ervaring

Na een periode van schijnbare stilstand betekent de lente groei en nieuw leven. Het is de ideale tijd om je zowel fysiek als mentaal te reinigen, je huidige situatie te onderzoeken en nieuwe inzichten op te doen. Ik deed dat door vijf dagen te vasten en in dit blog deel ik graag mijn ervaring.

Verwacht geen feiten uit wetenschappelijke onderzoeken, geen ’10 tips om… ‘ en geen verhalen over de gezondheidsvoordelen van vasten – daar staat het wereldwijde web al vol mee. Wat er nog niet op staat is mijn overwegingen en ervaring, dus laat ik die vooral wél delen.

Waarom wilde ik vasten?

Ik wilde dit graag om meerdere redenen doen: om mijn persoonlijke grenzen en concepten te onderzoeken, voor fysieke reiniging na de winter en om ruimte te maken voor spirituele groei. Eerdere ervaringen met niet-eten waren me goed bevallen, waardoor dit een logische vervolgstap was.

There’s a hidden sweetness
in the stomach’s emptiness.
We are lutes, no more, no less.
If the sound box is stuffed
full of anything, no music.
If the brain and the belly
are burning clean with fasting,
every moment a new song
comes out of the fire.
The fog clears, and a new
energy makes you run up the
steps in front of you.
– Rumi

Is het niet een nogal extreme aanpak?

Een vriendin noemde me ooit extreem – ze zei het liefdevol. Ik kon het me niet voorstellen. Ik, de girl-next-door die tot vervelens toe overal over nadenkt en bewuste keuzes maakt, extreem? Maar langzamerhand begin ik haar omschrijving te begrijpen, hoewel ik het zelf eerder vastberaden of grondig noem. Misschien ben ík niet extreem, maar zijn mijn daden dat wel.

Gezondheid: is vasten gevaarlijk?

“Vandaag de dag is het een stuk gemakkelijker zich dood te eten dan te verhongeren, al is dat duizenden jaren anders geweest.” Rudiger Dahlke – Bewust vasten

Vijf dagen niet eten wordt door de meeste mensen als zeer ongezond of zelfs onmogelijk gezien. Maar, het lijf kan meer aan dan je denkt – ik denk dat elke moeder dat kan bevestigen. Hoewel ik zelf geen bevalling heb meegemaakt, heb ik wel een ander persoonlijk voorbeeld van waar het lijf toe in staat is.

Ik heb de ervaring van zes weken alleen maar over de grond kunnen kruipen, hallucinerend van de morfine. Daarna nog maandenlang amper kunnen lopen, liggen of zitten, door de immense zenuwpijn van een hernia. Toch rende ik drie jaar later een obstacle run van 14 km door mul zand, als een van de fittere deelnemers van mijn groep.

 

 

Het lichaam wil overleven

Je kunt meer dan je denkt en dat geldt ook voor energie en voeding. Het lichaam heeft allerlei ingebouwde mechanismen om zichzelf te reinigen, te blijven voorzien van brandstof en te helen.

Hoe het precies werkt mag een expert je uitleggen, maar zoals ik het begrijp heeft dat helingsproces te maken met toxines die opgeslagen zitten in vetcellen. De vetcellen worden verbrand om het lichaam brandstof te geven en daarbij komen de opgeslagen toxines vrij. Deze worden verwerkt en afgevoerd en dat zorgt voor reiniging van je lijf.

Mijn eerdere ervaringen met vasten

Ik had al eerder af en toe een dag gevast. Voor mij houdt dat in: na het avondeten niet meer eten, slapen, een dag niet eten, slapen en het eerste maal is het ontbijt. Ook heb ik twee keer twee dagen gevast (na het avondeten niet meer eten, tot 48 uur later weer een volgend (licht) avondmaal), beide met hele andere ervaringen.

Vasten tijdens een meditatieretreat in Thailand

Bewust veel minder eten dan normaal heb ik kunnen uitproberen tijdens een zevendaagse silent meditation retreat in Thailand, vorig jaar. We kregen daar twee maaltijden per dag: ontbijt om 07.30 uur en lunch om 11.00 uur. Om 18.00 uur kreeg je een kopje thee met suiker, verder dronken we alleen water.

De maaltijden waren vegetarisch en bestonden uit wat de monniken die ochtend hadden gekregen in ruil voor een zegening. Dat verschilde nogal, soms was het bijvoorbeeld rijst met gekookte komkommer en bouillon – niet per se een maaltijd waar je lang op kunt teren. Aan de andere kant was dat ook niet nodig, we mediteerden de hele dag en verbruikten dus weinig energie.

Intermittent fasting

Een andere vorm van minder eten heb ik in januari en februari van dit jaar geprobeerd: intermittent fasting (IF). IF kun je in vele soorten en maten doen, ik koos voor de versie 16-8. Dat betekent dat je per dag in een tijdsframe van acht uur kunt eten, de overige zestien uur eet je niet. Voor mij werkte eten tussen 11 en 19 uur het beste.  

IF heeft veel gezondheidsvoordelen, maar de keerzijde is dat het ‘eten binnen de tijd’ een obsessie wordt. Desondanks is IF me goed bevallen, waarschijnlijk omdat het goed paste binnen mijn rustige levensstijl die maanden. Het gaf me helderheid en structuur en kostte me geen moeite.

In Thuis zonder huis lees je hoe mijn gedachten over eten en mijn eetpatroon veranderde.

Mentale voorbereiding en support

De eerder opgedane ervaringen met minder eten of niet-eten waren zeker nuttig, maar een een goede voorbereiding was nog steeds belangrijk. Ik heb me ingelezen om op de hoogte te zijn van mogelijke obstakels en hoe die te overwinnen. Het boek ‘Bewust vasten’ geschreven door Rudiger Dahlke gaf zowel praktische informatie als inspiratie over de spirituele kant van vasten.

Mentale support kwam verder nog van een vriendin die orthomoleculair therapeut is. En ik kon mijn ervaringen delen met twee Engelse vrienden waarmee ik had afgesproken om in exact dezelfde vijf dagen te vasten. In een appgroep moedigden we elkaar aan, heel motiverend om het gevoel te hebben met een gezamenlijke missie bezig te zijn.

Praktische voorbereiding

Ik zag de vijf dagen niet-eten als een tijd van rust en bezinning. Van stilte, naar binnen keren en openen voor innerlijke wijsheid. Voor heling en spirituele groei. Daar passen geen verplichtingen en werk bij, dus ik zorgde voor een hele lege agenda tijdens de vijf vastendagen plus ongeveer vijf dagen daarna.

Mijn persoonlijke ‘regels’ van het vasten

Sportvasten, sapvasten, citroensapvasten, dry fasting: er bestaan tientallen manieren om het vasten aan te pakken. Iedereen is anders en maakt zijn eigen passende regels. Voor mij waren die:

• Van tevoren niet extra eten om een reserve op te bouwen.
• Drinken: water, kruidenthee zoals kamille, cranberry of brandnetel.
• Ik heb van nature een lage bloeddruk dus ik liet de optie open om kokoswater of bouillon te drinken wanneer ik me te slap zou voelen

Vertragen, rust en ruimte

Ok. Mijn intentie was duidelijk, mentaal en praktisch was ik goed voorbereid. Wat heb ik tijdens het vasten zelf beleefd?

• Ik hield veel tijd over, omdat ik niet hoefde te koken en te eten. Dat gaf rust en ruimte voor bezinning: schrijven, mediteren, wandelen en gewoon zijn. Ik heb me niet verveeld en heb in alle opzichten kunnen vertragen.
• De leegte in mijn maag voelde niet vervelend. Ik heb zelfs bijna geen hongergevoel gehad. Ik denk omdat de motivatie zo sterk was dat ik gewoon de knop omzette: eten was geen optie. Anderen zien eten of eten ruiken deed me niets.
• De ruimte en het niets-hoeven vond ik heel prettig. Het gaf me een natuurlijke focus op het huidige moment. Het gaf me alle rust om uit te zoomen van de dagelijkse bezigheden en aanwezig te zijn bij elke sensatie. Die sensaties kon ik zonder oordeel bezien en accepteren.

Lees hier een uitgebreid verslag van dag tot dag

Fysieke sensaties tijdens de vijf dagen vasten

Het is logisch dat je van alles gaat voelen, écht voelen, wanneer je niet eet. Er is een veel grotere focus op het lijf. Ironisch, want die focus is er gek genoeg minder als we er van alles in stoppen en hij gewoon zijn verteer-werk doet.

Zintuigen

Ik merkte al op dag twee een enorme verhoogde zintuiglijke waarneming. Wandelen op straat zorgde voor constante geurexplosies door de struiken vol bloesem. Mijn tastzin was extra gevoelig, waardoor in bad gaan of douchen nog fijner voelde dan normaal. Ook muziek luisteren zorgde voor een intense ervaring. Het geluid kwam niet van een kant zoals normaal, maar ik leek erin op te gaan en zelf onderdeel van het geluid te zijn.

Kou

Ik had het het grootste deel van de tijd koud. Zonder aanvoer van energie schakelt je lijf blijkbaar over op een minimumtemperatuur. Met truien, dekentjes en een dagelijks warm bad was het goed te doen, ook de hete thee was prettig.

Kramp

Ik had soms lichte spiertrekkingen en kramp in mijn kuiten en billen. Op dag vier en vijf heb ik daarom een half glas kokoswater gedronken, dat hielp wel iets.

Lage bloeddruk

Ik voelde me vaak flauw of een beetje duizelig. Even snel de trap oplopen was er niet bij. Al-les lang-zaam. Tijdens mijn dagelijkse wandeling werd ik aan alle kanten ingehaald – nog net niet door een bejaarde met rollator maar het scheelde niet veel. Ik heb biologische groentebouillon gedronken om me wat op te peppen, maar ik werd er alleen maar misselijk van.

Ik heb deze lichamelijke ongemakken niet als vervelend ervaren, ik wist dat ze zouden komen en wat de oorzaak was. Daarnaast zag ik het als oefening in overgave en uitdaging om goed te luisteren naar de signalen en behoeften van mijn lichaam.

Fysieke detox

De afvoer van gifstoffen is tijdens het vasten heel belangrijk, daarom heb ik ontzettend veel gedronken. Ik merkte dat mijn zweet erg stonk en dat ik meer last van puistjes kreeg – verhalen over ontlasting laat ik voor nu maar even. Zes dagen na de laatste vastendag ben ik naar de sauna gegaan zodat ik de laatste afvalstoffen eruit kon zweten.

Terug naar een normaal eetpatroon

Het weer opbouwen van je eetpatroon is het belangrijkste onderdeel van het vasten. De spijsvertering heeft compleet stil gelegen dus bepaalde enzymen ontbreken in je maag en darmen en moeten weer aangemaakt worden. Ik ben uitgegaan van een opbouwtijd van ten minste tien dagen. Na die tien dagen at ik weer hetzelfde soort voedsel als voor het vasten. Het lastigste vond ik het vinden van een goede balans. Het was best even zoeken naar wat te eten, hoeveel en wanneer.

Ook proberen? Begin met één dag

Als je nog helemaal geen ervaring met vasten hebt, maar je bent wel nieuwsgierig, leg jezelf dan niet meteen vijf dagen niet eten op. Probeer eerst één dag niets te eten. Goede vriend Raymond kreeg het idee van vasten vanuit verschillende hoeken op zijn pad en werd enthousiast van mijn verhaal. Hij vastte één dag en zei daarover:

“Het valt reuze mee en het is interessant wat er allemaal in me gebeurt. Ik had veel meer tijd over en veel inspiratie om te schrijven. Oh en iets heel fascinerends gebeurde! Ik werd altijd tussen 9 en 10 wakker en vanochtend werd ik om 7 uur wakker, klaarwakker en uitgerust. Dat zegt echt veel: dat ik óf niet goed eet, óf teveel eet, óf dat er meer winst te boeken is in hoe ik me voel. Het was een mooie ervaring en ik ga het binnenkort nog een keer doen, als een soort sabbath.”
– lifecoach Raymond Zijderhand 

Wat is er veranderd?

Ik kies nu zoveel mogelijk voor biologisch eten. Hoewel ik geen geld over heb, heb ik er wel geld voor over. Jammer voor de portemonnee, mijn lijf is belangrijker. In een biologische broccoli zitten nu eenmaal zoveel meer voedingsstoffen dan in een ‘gewone’ broccoli. Daar zou ik er bij wijze van spreken vijf van moeten eten om dezelfde vitaminen en mineralen binnen te krijgen. Ik kies bewust waar ik mijn lijf mee voed. Nog steeds geniet ik van een lekkere koek of een ijsje op z’n tijd, maar bewuster dan ik deed.

Van rationeel naar intuïtief eten

Ik eet niet meer uit gewoonte of ‘op de klok’, maar wanneer ik er behoefte aan heb.
Niet meer de porties zoals ik ze gewend ben, maar waar ik behoefte aan heb.
Niet meer wat betaalbaar is, maar waar ik behoefte aan heb.

Dit voelt veel lichter en meer bevredigend. Hoewel ik al heel bewust at, heeft het vasten me toch weer een verdieping opgeleverd. Ik ben blij dat ik het gedaan heb en ben van plan het in de herfst weer te doen.

Lees meer over mijn persoonlijke inzichten in het blog: Vijf dagen vasten als middel voor bewustzijnsgroei

 

---

Steun je lokale schrijver
Ben je op de een of andere manier geraakt of geïnspireerd door mijn schrijven? Heeft het je geholpen om je perspectief te veranderen? Mocht je het leuk vinden om iets terug te doen, kun je me op de volgende manieren supporten:

• Laat een reactie achter onder dit bericht op of social media, alleen al een emoticon laat me weten dat je meeleest en -leeft!
• Deel mijn website of een van mijn blogs op jouw social media en tag me in je bericht. Ik ben actief op Facebook, Instagram en LinkedIn.
• Tip je baas dat ik in te huren ben om een lezing te geven.