opruimen | Iris Schlagwein

Meer aandacht, minder spullen

De verandering gebeurde doordat ik besloot om meer aandacht te besteden aan de dingen die ik écht belangrijk vind. Eigenlijk wist ik het al: dit zijn voor mij dus geen ‘dingen’ maar zaken zoals tijd doorbrengen met familie en vrienden, iets ondernemen, iets leren, muziek beluisteren, lezen, spelen of juist helemaal niets doen. Ik begon te vinden dat de materiële dingen om me heen juist erg veel ruimte in beslag nemen – niet alleen fysiek maar ook in mijn dagelijks denken en doen. En zo besloot ik om mijn bezit nader te bestuderen en te gaan ‘ontspullen’.

Op zoek naar rust

Want al die spullen in mijn huis, daar werd ik nogal onrustig van. En dat is ook niet gek, want: rommel is de verzameling van al die dingen waarover je nog geen keuze hebt gemaakt – en waar je dus nog iets mee moet. Die enveloppe op de eettafel – die je nog niet eens geopend hebt. Die mooie blouse waarvoor je 3 jaar geleden een vermogen hebt betaald – en je hebt hem sindsdien twee keer aan gehad. Deze dingen blijven tegen je praten: de enveloppe fluistert ‘maak me open, maak me open’, en de blouse ‘je zou me echt vaker aan mogen doen, hoor’. Allemaal dingen die aandacht trekken zodra je blik erop valt: dat geeft geen fijn gevoel. Wil je dat werkelijk de hele tijd meemaken? Nee dus.

Tabula rasa…

Alleen – waar moet je beginnen als je huis vol met voorwerpen zit die je eigenlijk liever niet meer om je heen hebt? Moet je het boekje van Marie Kondo bij de hand nemen en beginnen om je kleding te reduceren naar een minimale set? En vervolgens je boeken? Je papieren, je andere dingen, spullen waaraan je gehecht bent? En dan de hamvraag: hoe zou ik ooit voldoende tijd kunnen vrijmaken voor zo’n rigoureuze opruimactie?

… of opruimen met beleid?

Gelukkig kan het ook anders, zo leer ik van Iris. Jawel, zij heeft haar werk ervan gemaakt om anderen te helpen bij het opruimen. Ik vind het leerzaam: er zijn technieken zijn om te kiezen wat je om je heen wilt hebben en wat dus niet. Er zijn methodes hoe je je omgeving stapsgewijs zo inricht dat het voor jou fijn voelt. Het is handig om elk voorwerp een eigen plek te geven. Wat een opluchting om het opruimproces niet alleen te hoeven opstarten.

In Thuis zonder huis wordt uitgebreid ingegaan op het proces van loslaten en ontspullen, bestel het boek hier.

De spullen mogen weg…

Gaandeweg het opruimen neemt mijn plezier toe. Het verbaast me hoe trots ik kan zijn op een mooi opgeruimd plankje met slechts een fractie van de spullen die er eerder op hadden gelegen. Ik houd enkele dierbare dingen, waar ik graag naar kijk. Van de nieuwe ruimte word ik daadwerkelijk rustiger. Het lijkt alsof de dingen nu kunnen ademen omdat ze meer lucht om zich heen hebben gekregen. Ik snuif de nieuwe leegte op en voel me licht en blij.

… en naar anderen toe

En dan is er nog de verzamelplek van spullen die mijn huis mogen verlaten. Waar gaan ze naar toe? Zal ik ze weggooien? Nee dus, zonde. Weggeven aan vrienden? Dat voelt alsof ik hen opschep met een afdankertje, of opzadel met een probleem dat ikzelf liever niet in huis hebt. Hm. De kringloop dan? Misschien een goede oplossing. In de praktijk blijkt dit inderdaad voor mij het beste te werken. Wat een goed gevoel krijg ik nadat de aanpakkende mannen de spullenberg uit de gang hebben verwijderd en ik de deur achter hen dicht kan doen: Wat ik bezit is op weg naar anderen.

En nu?

In de laatste maanden hebben veel dingen mijn huis verlaten. En er komen ook niet meer zo veel dingen bij. Maar af en toe sluipen weer wat oude gewoontes binnen: op weg naar een andere kamer wil ik iets op een willekeurige plek droppen. Of ik betrap me als ik iets in een la wil proppen om hem daarna weer lekker dicht te kunnen schuiven: abracadabra, weg is de rommel. Het goede nieuws is natuurlijk dat ik bewust ben van mijn gedrag: ik kan nu ook een andere keuze maken.

Ik kies voor eenvoud

Het behouden van de nieuwe orde vereist in mijn geval wel aandacht en discipline – ondanks dat ik opruimen leuk ben gaan vinden. Maar daar ben ik geenszins alleen mee, weet ik. Willem Hussem, de auteur van de prachtige dichtregel hierboven, zei over zijn werk: ‘Ik heb er een leven aan gewerkt om mijn werk zo eenvoudig te krijgen. Ik moet die eenvoud elke keer opnieuw op mezelf veroveren’. Hoe herkenbaar vind ik dit. En ik verheug me er nu al op om weer eens een hele dag de tijd te nemen om mijn bezit onder de loep te nemen en toe te werken naar meer eenvoud. De gedachte alleen maakt me helemaal blij.

Geschreven door Brit, bezit een eigen huis, heeft een passie voor koffie en taal, liefhebber van tiny houses.

De paradox van de perfectionist

Door Iris Schlagwein

[ BLOG ] Omdat het niet in één keer perfect kan, stelt een perfectionist uit wat hem te doen staat. Zelfs als dat betekent dat je dagelijks geconfronteerd wordt met je eigen onvrede.

Ik denk dat iedereen op een bepaald vlak perfectionistisch is, of het nu gaat om hoe je je werk aanpakt, hoe je de was doet of hoe streng je voor jezelf bent. Hoewel het helemaal geen negatieve eigenschap is, kan het je flink in de weg zitten als het je tegenhoudt om ergens mee te beginnen.

Een opgeruimd huis = een helder hoofd

Op zeer korte termijn hadden we een afspraak gemaakt. Een frisse jonge vrouw had mijn hulp in de vorm van opruim-coaching ingeschakeld en ze wilde graag zo snél mogelijk afspreken. De knop was om bij haar. De rommel die zich afgelopen jaren in haar appartement had verzameld moest nu maar eens grondig aangepakt worden. Was het de lente die voelbaar in de lucht hing of had dit meer met haar persoonlijke ontwikkeling te maken?

Tijdens het eerste kopje koffie, om even rustig het opruimprobleem in kaart te brengen, vroeg ik haar welke ruimte ze als eerste wilde aanpakken. Ik doelde op de ruimte waar ze zich het meeste aan ergert. Een ruimte waar ze elke dag komt en die een doorn in het oog is. Die ergernis oplossen geeft zoveel voldoening dat het gemakkelijker wordt om ook de rest aan te pakken. Het werd de slaapkamer. Wat mij betreft een prima startpunt, aangezien de slaapkamer de ultieme ruimte is om tot rust te komen. Wanneer het daar niet naar je zin is, heeft dat directe invloed op je nachtrust. Wanneer je je er zelfs mateloos aan ergert, is het helemaal noodzakelijk om het grondig aan te pakken.

Perfectionisme = Droom versus realiteit

Enthousiast vertelde ze hoe ze haar slaapkamer het liefst wil inrichten: een inklapbaar bed, verder zo leeg mogelijk, misschien één rek met kleding, een plank met luxe handdoeken in dezelfde kleur en grootte, alle meubels duurzaam en van natuurlijke materialen. Het licht is het belangrijkst: een papieren kamerscherm filtert het daglicht, zodat er een Japanse, serene sfeer ontstaat. De realiteit was anders: de zware gordijnen dicht, de sfeer bedompt. Het bed tegen een muur, en tegen de drie overgebleven muren stonden lage kasten en losse dozen tegen elkaar opgestapeld. Ik zag een overvol kledingrek, kleine accessoires lagen her en der verspreid en een kartonnen doos diende als nachtkastje.

Hoe het ‘zou moeten zijn’

De dame zag zelf ook dat het verschil tussen de twee beelden enorm is en dat is precies wat haar zo onrustig maakte. Hoe frustrerend moet het zijn als je als perfectionist zo’n duidelijk beeld hebt van hoe je het wilt, en de realiteit staat daar zo ver vanaf? Het zal heel dubbel voelen om elke avond weer die slaapkamer in te stappen om te gaan slapen. Elke avond word je geconfronteerd met je eigen gedachten over hoe het zou moeten zijn. Je zou zeggen dat dit de ultieme reden is om de uitdaging aan te gaan. De noodzaak is zo groot dat uitstellen niet langer kan.

In Thuis zonder huis beschrijf ik o.a. mijn eigen proces van ontspullen. Ik was ook een behoorlijke perfectionist… Welke pijnpunten kwam ik tegen en wat waren mijn oplossingen?

Waar te beginnen?

Met schoonmaken, met doos voor doos uitzoeken of…? Duidelijk is wel dat het ultieme droombeeld niet in één dag tevoorschijn getoverd kan worden. Alleen al het zoeken naar een Japans papieren kamerscherm neemt veel tijd in beslag. En dat is precies waarom perfectionisten niet beginnen met opruimen. De tussen fases die nodig zijn om tot het eindresultaat te komen zijn niet ‘perfect’. Dan lijkt het gemakkelijker om alles bij het oude te laten… Het oude is echter nóg verder verwijderd van perfectie. Is het niet tegenstrijdig dat dit wordt verkozen boven een kleine verbetering?

Perfectionist: leer tussenfases omarmen

Een perfectionist zal het herkennen: de tussen fases en het ‘nog niet af zijn’ geeft onrust. Voordat je nieuwe spullen kunt gaan uitzoeken moeten er eerst nog zoveel andere stappen gezet worden. Naast dat het lastig is om zelf dat overzicht te bewaren, vergt het veel geduld om op te ruimen. Een coach of goede vriend(in) aan wie je kunt rapporteren is heel motiverend. Hoe sta je er nu voor? Wat heb je gedaan en wat moet er nog gebeuren? Samen orde scheppen in het proces. Want dat is het: een overgangsperiode waarin alles open gegooid wordt en je je kunt laten verrassen. Het is een positieve vicieuze cirkel: hoe meer je loslaat, hoe meer ruimte er ontstaat. Misschien wel ruimte voor het inzicht dat ook deze kleine stap op zichzelf al perfect is.

Uit suddertijd ontstaat perfecte vorm

Na drie uur samen opruimen zag de kamer er al een stuk leger en aantrekkelijker uit. De gordijnen wijd open, flink wat stof opgezogen en er stonden drie vuilniszakken klaar om naar de kringloopwinkel gebracht te worden. Vervelend om dan toch die kartonnen doos terug te moeten zetten als tijdelijk nachtkastje, dat voelde ik ook. De vrouw leek wat teleurgesteld maar sprak al gauw haar waardering uit voor hetgeen we toch hadden gedaan. Ze besefte dat het waarmaken van haar droom gewoon wat meer tijd nodig heeft. Zoiets moet ‘sudderen’. Het zal precies volgens de goddelijke perfectie vorm krijgen. Ik weet zeker; op een dag loopt ze het mooiste papieren kamerscherm tegen het lijf en wordt ze wakker in de hierboven beschreven slaapkamer.

Dit blog verscheen eerder op de website van trainingsbureau Haagse Hoogvliegers.

Wat je bezit is op weg naar anderen