Moderne nomade Iris Schlagwein spreekt en schrijft over haar persoonlijke belevenissen op het pad van bewustwording. Wie ben je werkelijk? Waar leef je voor, en durf je daar compromisloos voor te kiezen?
[ BLOG ] Heb je verbinding nodig om vrijheid te ervaren? Of moet je eerst vrijheid ervaren voordat je je kunt verbinden?
In een mailwisseling met mijn redactrice Eva, vroeg ze: ‘Ik ben wel benieuwd hoe vrijheid en verbinding volgens jou samenhangen?’ Mijn antwoord luidde als volgt.
Verbinding met jezelf helpt in het verbinden met een ander
Ik denk dat hoe meer verbinding je met jezelf hebt (door het oplossen van blokkades, oordelen en angsten = vrijheid), hoe meer je in staat bent om met een ander te verbinden. Dat komt omdat je dan jouw angsten en oordelen niet op de ander projecteert en diegene kan zien zoals hij of zij werkelijk is.
Wanneer je iemand ziet zoals hij is, kun je je zelfs verbonden voelen met iemand die gedrag vertoont dat je afkeurt, of iemand die er compleet andere overtuigingen dan jij op nahoudt.
Dus op die manier zou ik zeggen: Ja, het is waar dat hoe meer vrijheid je voelt, hoe beter je je kunt verbinden.
Het feit dat je in staat bent te verbinden betekent niet dat verbinding er automatisch is
Om te verbinden met een ander is het nodig dat je uitreikt. Een voorbeeld.
Een monnik die in een grot op een berg woont, kan heel zen en vrij zijn. In totale tevredenheid met zichzelf en met veel liefde voor de mensheid urenlang in lotushouding zitten. Er is geen noodzaak om naar het dorp beneden in de vallei af te dalen, want de monnik voedt zichzelf van binnenuit met alle energie en liefde die hij nodig heeft.
Niemand neemt de moeite om de tocht de berg op te ondernemen. Niemand komt hem ooit storen, uitdagen of om hulp vragen. Dus als de monnik niet zelf van zijn berg afkomt, heeft hij een zeer rustig en vredig bestaan.
Maar ik vraag me af:
Doet hij zichzelf en de mensheid daar niet mee tekort?
Kan hij met zijn liefdevolle houding misschien meer van betekenis zijn? Door juist eens het dorp te bezoeken en daar verbinding te maken met de mensen op het marktplein?
Ik denk dat de mens een sociaal dier is en een ‘rijker’ leven leidt wanneer hij onderdeel van een gemeenschap is. Alsof in verbinding met een ander mens ‘het leven’ gebeurt. Daar kun je (aan)geraakt worden, daar is uitwisseling mogelijk en gebeuren er onverwachte dingen. Grote en kleine wonderen.
Je hebt verbinding dus niet nodig om vrijheid te ervaren, wel om het leven te ervaren.
Ineens is vrijheid niet het hoogste goed, maar in-vrijheid-verbonden-zijn
Dus dat je niet alleen maar met je hoofd in de wolken zen loopt te wezen, maar het leven in al zijn volheid beleeft. Van eenheid naar dualiteit. Vrij om beide kanten te beleven. Op dat moment beweeg je je precies tussen te vast, zoals ik beschreef in Thuis zonder huis, en te los, zoals in Vlieg vrij.
In vrijheid verbonden zijn betekent ook: schuld nemen
Als je je verbindt met andere mensen, heeft jouw gedrag vanzelfsprekend invloed op anderen. Dan zorgt jouw actie waarschijnlijk voor een reactie – daar moet je dan ook weer mee dealen. En af en toe schuld nemen, zoals Els van Steijn zo mooi beschrijft in haar blog Hoe ga je om met schuld.
Om te groeien en volwassen te zijn, ontkom je niet aan de dynamiek van je schuldig maken. We leven in een wereld van dualiteiten: van twee kanten. De andere kant van het lieve brave meisjes/jongetjes syndroom is je daderschap nemen. Hier bedoel ik (…) dat je verantwoordelijkheid neemt voor jouw leven. – Els van Steijn
Verbonden zijn met het grotere geheel: neem je verantwoordelijkheid
Verbonden zijn gaat over onderdeel zijn van het grotere geheel. Dit maakt dat je daar verantwoordelijkheid voor zal moeten nemen, in plaats van individualistisch te leven en je nergens wat van aan te trekken. Dat betekent verantwoordelijkheid nemen voor wat mijn keuzes voor schade aanbrengen.
Klinkt groots en meeslepend, maar ik bedoel zaken als:
Wat voor kleding en schoenen draag ik?
Wat eet ik?
Hoe verplaats ik me?
Wat koop ik?
Waar koop ik?
Elke keuze die ik daarin maak heeft invloed op het grotere geheel. En zodra ik me bewust wordt wat voor invloed dat is, probeer ik het te verbeteren.
Laat ik van mijn berg afkomen en afdalen naar het dorp.
Ik lees voor uit mijn boek Vlieg vrij (2020). Het fragment speelt zich af in de periode dat ik ongeveer veertien jaar ben, en mijn vader net verloren heb. Ik ga naar de psycholoog, omdat ik problemen heb met ademhalen, maar de huisarts kan niets vinden…
Ga er lekker voor zitten en luister naar mijn avonturen.
Ik hoop dat jouw ervaring, als je naar de psycholoog bent geweest, een stuk fijner was. Dit is hoe ik het heb ervaren, maar dat zegt uiteraard niets over het werk van psychologen in het algemeen. In vele gevallen kan therapie je prettige handvatten geven om met de uitdagingen des levens om te gaan. Hoe ik zelf met mijn innerlijke worstelingen aan de slag ging, lees je in Vlieg vrij.
In Vlieg vrij lees je over:
hoe je liefdesrelatie aanleiding kan zijn tot zelfonderzoek
verschillende middelen om naar binnen te keren
wanneer mediteren een worsteling wordt, en hoe dat te voorkomen
wat het brengt als je gewend bent nare gevoelens weg te stoppen
wat het brengt als je leert nare gevoelens toe te laten
hoe het mogelijk is om een relatie liefdevol te beëindigen
hoe het je lukt om in elke situatie 100% jezelf te zijn
Ben je nieuwsgierig geworden?
Je kunt Vlieg vrij hier bestellen, voor 19,95 euro. Als cadeau voor jezelf of voor een ander!
[ ARTIKEL ] Voor de rubriek Cool People werd ik door Nils Elzenga geïnterviewd voor Salt Magazine, het artikel verscheen in de wintereditie 2020/21.
Minder doen?
Dingen op wilskracht willen forceren, dat kost veel te veel energie. Daarom probeer ik zoveel mogelijk in actie te komen vanuit een staat van zijn. Lees hier meer over in het onderstaande stuk:
Tip! Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Salt. Het is een van de weinige nieuwsbrieven waar ik zelf altijd naar uitkijk en veel inspiratie uit haal.
[ ARTIKEL ] Wat is vrijheid voor jou en hoe vind je die vrijheid? 24 november 2020 verscheen er een artikel over mijn levensstijl als huizenoppasser in de Uitkijkpost, de lokale weekkrant van Heiloo. Dit naar aanleiding van mijn verblijf in Pakhuis Dekker in Heiloo. Ik zou daar eigenlijk een tijdje op een kat + huis passen, maar omdat de bewoonster vanwege corona niet op reis ging, werden de plannen iets gewijzigd. Nu woon ik als alternatief zo’n twee maanden in de bed & breakfast van Pakhuis Dekker, een geweldige plek midden in het centrum van Heiloo.
Een fragment uit het artikel:
“Dit is een belangrijke vraag die Iris Schlagwein de laatste vier jaar aan zichzelf heeft gesteld en zeker ook aan de lezers van haar nieuwste boek Vlieg Vrij. Iris (34) uit Noordwijk is schrijfster van twee boeken, levenskunstenaar én huizenoppasser. De aankomende weken verblijft ze op uitnodiging van Jacky Mol in Pakhuis Dekker in Heiloo.”
Twee boeken over persoonlijke ontwikkeling
“Hoe ze haar persoonlijke ontwikkeling en dit moderne nomadebestaan beleefd heeft en wat ze over het loslaten van zekerheid en over zichzelf heeft geleerd, beschrijft ze in haar boeken Thuis zonder huis en Vlieg vrij. Thuis zonder huisgaat over omgaan met weerstand van anderen maar ook vanuit haarzelf, over positief blijven en moed houden om buiten de gebaande paden te treden. ‘Momenteel voelt het goed om meer vastigheid te hebben. Ik heb daarom een stacaravan gekocht waar ik in de zomer verblijf. Zo blijft er nog ruimte genoeg om vrije tijd in te plannen als ik daar behoefte aan heb.’
Op 10 oktober kwam haar nieuwste boek uit, Vlieg vrij. Ze heeft het bijna in één keer geschreven, zo graag wilde ze vertellen over wat onafhankelijkheid voor haar betekent. In dit boek laat Iris zien wat er met haar gebeurde toen ze haar persoonlijke trauma’s en angsten onder ogen kwam en accepteerde. Ze beleefde hierdoor ultieme innerlijke vrijheid.”
[ ARTIKEL ] Minder is meer? Dat kan gaan over spullen of eten, maar ook over minder vaste lasten, of minder schermtijd. Ik werd gefotografeerd in mijn caravan afgelopen zomer, als achtergrond voor het interview dat verscheen in het boek ‘Vandaag nog blij met jezelf’. In dit boek zijn allerlei inspirerende verhalen gebundeld die je helpen om je blijer met jezelf te voelen.
Minder is meer… ja, minderen op bepaalde vlakken is daarvoor één van de manieren.
Hoe is het minderen begonnen?
“Mijn vriend en ik hadden net samen een huis gekocht toen de relatie uitging. Omdat ik me niet meteen weer wilde vastleggen op een nieuwe plek, heb ik mijn spullen achtergelaten en ging ik op huizen passen.
Per jaar woon ik op zo’n veertien plekken, steeds in een nieuwe omgeving waarin ik op onderzoek uit kan. Zo zat ik laatst twee maanden in een minuscuul dorp in Limburg, zonder supermarkt, maar met een heerlijk bos en een lokale vlaaienboer waar je ook kon koffiedrinken. Ik heb veel gemediteerd, gelezen en gesport en me geen seconde verveeld of eenzaam gevoeld”.
Boek: Vandaag nog blij met jezelf, uitgeverij Thema (2020).
Tekst en redactie: Pam van der Veen
Foto: Barbara Lodewijks
Het interview hoorde bij de rubriek ‘minder is meer’.
[ BLOG ] Precies een week geleden bereidde ik me voor op het 24 uur observeren van de horizon, samen met een groep van in totaal 24 deelnemers. We brachten tijdens de herfstequinox, als de dag precies even lang donker als licht is, een hele dag op het strand door, met als doel tijd en ruimte te creëren. Tijd en ruimte om een dag lang met onverdeelde aandacht bij jezelf te zijn.
Meedoen aan dit project van bedenker Bruno van den Elshout stond al lang op mijn verlanglijstje, en nu zou het er eindelijk van komen – een aantal dagen voor mijn 34e verjaardag en voor het uitkomen van mijn volgende boek Vlieg vrij.
Schakelen van rust naar actie
Het uitkomen van Vlieg vrij op 10 oktober, betekent voor mij omschakelen naar actie. Meer naar buiten treden en meer plannen. Veel meer gesproken en gedachte woorden. Hoe geef ik die actie zelf vorm, in plaats van dat ik me erdoor laat overspoelen?
De horizonobservatie zag ik als een mooi moment om me open te stellen voor wat mijn boek gaat brengen. Om de grootsheid te voelen van wat dit verhaal in zich draagt. En daar innerlijke ruimte voor maken. Kan ik ontvangen? En hoe laat ik dat wat ik krijg weer verder stromen?
Goed voorbereid verschijn ik aan de vloedlijn
Bruno organiseerde deze editie samen met Lars Doyer en Helen Hartmann. Ter voorbereiding vroegen ze alle deelnemers hun motivatie te beschrijven. Ik schreef onder andere:
‘Ik ga uit van cadeautjes. Van de elementen en van de andere deelnemers. Stilte, staren, verbinding, voelen. Gronden in het zand, stromen in de zee, spelen met de wind, vliegen in de wolken.’
Die cadeautjes heb ik gekregen, en nog meer dan dat. Hier volgen mijn ervaringen in 24 uur horizon-observeren.
Maandag 21 september rond 19.30 uur, verwachting
We zijn aangekomen op het Zuiderstrand in Den Haag en iedereen heeft zich geïnstalleerd in de formatie langs de vloedlijn. De zon beweegt zich nu gestaag richting de horizon.
Het Gaat Beginnen.
Er heerst een verwachtingsvolle sfeer en een aantal deelnemers, waaronder ik, nemen alvast een duikje in de zee. We springen in de golven en zijn uitgelaten als kinderen die extra laat mogen opblijven.
Rond 21.30 uur, weerstand
In korte tijd is het heel donker geworden. En ook vochtig. Ik heb alle kleding die ik bij me heb aangetrokken om warm te blijven vannacht. De lucht is kraakhelder. De eerste sterren zijn zichtbaar en als ik naar links kijk zie ik de maan; een rode sikkel vlak boven de lichten van de Maasvlakte. Het is bijna windstil.
Uiterlijk rustig zit ik in mijn tuinstoel en kijk ik naar de diepzwarte zee. Ondertussen voel ik me geprikkeld en enorm onrustig. Het kleine beetje wind dat er is, stoort me. De geluiden van de golven en de vissersboten klinken oorverdovend. Nu ik stilzit kan de onrust die blijkbaar in me zit, zich laten zien.
Dit muziekstuk van ca. 45 minuten sluit prachtig aan bij dit gevoel:
Rond 22.30 uur, verbinden
Laat ik eens ‘landen’. Ik doe mijn ogen dicht en maak verbinding met Moeder Aarde onder mij. Daarna met Vader Hemel boven mij. Ik voel hoe ik in verticale verbinding sta met het Al-wat-is.
Dan verbind ik me horizontaal, met het reisgezelschap. Mijn ‘gevoels-tentakels’ strek ik uit ver links en ver rechts van mij. In gedachten groet ik elke broeder en zuster die samen met mij deze 24 uur het onbekende in duikt.
Ik visualiseer dat wat achter me ligt: het strand, de duinen, het bos, de stad. Met als ankerpunt het vuur op het strand, wat daar de komende 24 uur zal branden. Dit ligt letterlijk achter me. En ik sta ook stil bij dat wat figuurlijk achter me ligt, bijvoorbeeld de reis hier naartoe. Want vanochtend vertrok ik na een lang vakantieweekend uit een klein dorpje in de Vogezen, om op tijd hier te kunnen zijn.
Als laatste visualiseer ik dat wat voor me ligt: de zee, de horizon, de lucht en de sterren. En ik denk aan mijn boek, de herfst en het huisoppassen komende winter.
Ik ben geland. Mijn gemoed is honderdtachtig graden veranderd. Ontspannen in mijn warme holletje ben ik klaar voor de nacht. Nieuwsgierig kijk ik naar de lichten op zee, de sterren en de golven, die zich nu langzaam beginnen terug te trekken, op weg naar eb.
Van maandag op dinsdag rond 00.00 uur, in vuur en vlam
Ik schrik wakker en ben verbaasd dat ik in slaap gesukkeld ben. Het liefst blijf ik zoveel mogelijk wakker vannacht, dus ik wandel naar het vuur om mezelf wat op te peppen. Het hart van de vuurvrouw in mij breekt als ze ziet dat de houtblokken achteloos op de kolen zijn gegooid. Als een ware Indiaan werk ik er blok voor blok naartoe om een hete kern te bouwen, zodat het vuur oplaait en de kolen witheet gloeien.
Rond 04.00 uur, mildheid oefenen
Mijn windscherm, stoel en dekentje zijn nat van de druppeltjes mist. Ik wil voorkomen dat ik het koud krijg dus ik wissel vuur en zee met elkaar af. Even voelt dat als ‘cheaten’. Ik kom hier toch om naar de horizon te kijken, is bij het vuur zitten dan wel ok? Ik besluit mildheid te oefenen. Dit is geen leger-exercitie, ik hoef niets te bewijzen en mag mezelf best wat warmte gunnen.
Rond 06.00 uur, de ochtend verschijnt
En ineens is daar het ochtendlicht. Ik had me ingesteld op een lange lange nacht, en nu is-ie al voorbij! De zee rukt in hoog tempo op. De meeste mensen verplaatsen voor de zekerheid hun stoel en scherm een paar meter naar achteren, om geen natte voeten te krijgen.
Rond 10.00 uur, (on)verwachte cadeaus
Zoals gehoopt krijg ik vele cadeautjes. Vannacht kon ik al urenlang genieten van magische zeevonk en ik zag twee sterren vallen. Overdag spot ik een groep lepelaars in hun reis naar het zuiden, een verdwaalde zwaan in de branding. Tel daarbij honderden meeuwen op en ik mag concluderen dat witte vogels een thema zijn.
Zeevonk. foto: Indebuurt.nl
Ik krijg vandaag niet alleen cadeautjes van de natuur, ook cadeaus van mijn medereizigers. In de vorm van een blik die zegt: yes, wij doen dit samen. Gedeelde stille vreugde over het eerste ochtendlicht. Een smaakvolle cappuccino drinken, even in de bewoonde wereld van strandtent de Fuut. Richting het einde van de dag een mooi gesprek waarin alles flowt.
Rond 12.00 uur, samen én alleen
Expres zoek ik weinig contact met mijn mede-observeerders. Een deel van mij vindt dat jammer. Want ik wil best weten wie al die leuke mensen zijn, die net als ik interesse hebben in deze ervaring.
Wat drijft hen, wie zijn ze, wat ervaren zij op dit moment? Maar dit is geen theekransje of netwerkevent. Ik ben hier voor mij. Laat ik die vragen aan mezelf stellen. Wat drijft me, wie ben ik, wat ervaar ik op dit moment? En laat ik die vragen blijven stellen, ook als mijn aandacht verslapt.
Rond 15.00 uur, stilstand
Dat gebeurt in uur 20, 21 en 22 van de 24 uur. De zon schijnt fel, het is weer eb geworden. Vele Hagenezen en dagjesmensen genieten van mogelijk de laatste zomerse dag. Mijn beeld verandert urenlang amper. Ik zie voornamelijk zand, honden, baasjes van de honden, meeuwen, een bootje in de donkerblauwe zee met daarboven een helderblauwe lucht, nog meer honden en nog meer mensen, met of zonder honden.
Tegelijk is dat niet waar, want natuurlijk verandert er van alles, maar mijn mind wil dat niet zien. Die is moe. Die heeft nu wel lang genoeg bewust geobserveerd en wil nu gewoon weer even op standje makkelijk.
Eerst doe ik liggend op mijn deken een dutje in de warme zon. Fijn om mijn lijf wat rust te geven, maar als ik daarna weer op mijn stoel plaatsneem lijkt mijn beeld nog steeds niets veranderd.
Hebben Bruno, Lars en Helen de tijd stiekem stil gezet?
Rond 16.00 uur, verveling
Ik verveel me en de trekkracht naar mijn telefoon is groot. Ik kan toch heus wel even een foto maken? Nee, ik wil deze 24 uur geen scherm in mijn handen hebben.
Iets anders wat trekkracht veroorzaakt om als afleiding te dienen, is mijn eten. Waar ik de afgelopen uren amper trek had en af en toe voor de vorm iets kleins at, heb ik nu ineens zin om te snacken. Eerst eet ik mijn salade, dan een broodje brie en mijn toetje is chocola.
Ik geef toe aan de afleiding maar natuurlijk neemt het de onrust niet weg. Wat is er dan nog over om me mee te vermaken? Ik heb expres geen notitieboekje en pen bij me. Dan zit er nog maar één ding op. Naar de horizon kijken. Ik geef me over en met hernieuwde zin bestudeer ik mijn uitzicht.
foto: Bruno van den Elshout
Rond 19.00 uur, inzichten
De zon gaat bijna onder – het einde is in zicht. Ik bedenk dat zowel de natuur die ik aanschouwd heb als deze hele dag en het hele leven, volgens dezelfde cyclus verlopen. Tegengestelden wisselen elkaar constant af. En dat is maar goed ook, want als alleen maar de zon schijnt wordt het al gauw saai, zoals ik in de afgelopen uren ervaarde. Het zijn dus óók de uitdagingen en ellendige momenten, die het leven interessant en waardevol maken.
Tijdens mijn voorbereiding vroeg ik me af: Hoe geef ik actie zelf vorm, in plaats van dat ik me erdoor laat overspoelen? De zee en de horizon gaven me het antwoord; alles is er. Je kunt het misschien nog niet zien, maar het is er wel – net als de zee, de horizon en dat wat daarachter ligt. Het komt en gaat vanzelf en daar hoef je niets voor te doen. Ik hoef dus geen actie te vormen en ook niet bang te zijn overspoeld te worden. Als dat dreigt te gebeuren zet ik gewoon mijn stoel een paar meter naar achteren.
Een andere vraag was: Kan ik ontvangen? En hoe laat ik dat wat ik krijg weer verder stromen? Ook daarover heb ik een antwoord gekregen. Zodra ik verstil, sta ik open om cadeautjes te zien en in ontvangst te nemen. En in die openheid kan ik zelf ontspannen en cadeautjes voor anderen bedenken en geven.
Rond 20.00 uur, afsluiting en afscheid
De zon is ondergegaan en dat betekent dat de 24 uur erop zitten. We pakken onze bescheiden nederzetting weer op en lopen met zijn allen naar het verzamelpunt, waar we nog maar één etmaal geleden elkaar voor het eerst ontmoeten. Enigszins overweldigd en dankbaar voor deze gezamenlijke ervaring, neemt iedereen afscheid van elkaar, om een voor een weer terug te keren naar ieders ‘gewone leven’.
Dank Bruno, Lars en Helen, voor het mogelijk maken van deze ervaring, voor het zorgvuldige voorbereiden en het ruimte maken tijdens de 24 uur samen.
Headerfoto: Bruno van den Elshout.
[ BLOG ] In het laatste hoofdstuk van mijn nieuwe boek ‘Vlieg vrij‘ deel ik praktische tips die mij hebben geholpen in mijn zoektocht naar innerlijke vrijheid. De zoektocht naar mijn waarheid, en hoe die te leven. Want een aantal jaar geleden was er best een grote kloof tussen hoe mensen mij kenden, en hoe ik mijn ‘ware zelf’ ervaarde.
Hoe zag dat ware zelf er dan uit?
Het leek alsof de meeste mensen maar een deel van mij kenden, en dat er ook een deel was dat ik zelden liet zien. Dat voelde zo vervelend, dat ik op zoek ging naar manieren om de kloof tussen die twee Irissen zo klein mogelijk te maken. Omdat ík degene was die sommige delen niet liet zien, was ík degene die er iets aan kon veranderen. Steeds meer liet ik alles-van-mij zien, wat ertoe leidde dat ik in elke situatie, ongeacht de omgeving of het gezelschap, helemaal mezelf kon zijn. Wat ik tijdens dat proces leerde beschrijf in in dit blog.
1. Laat je niet ontmoedigen door hobbels op je pad
Houd in gedachten dat de hobbels, teleurstellingen en tegenslagen die er uiteraard ook zullen zijn, net zo bij je ontwikkeling horen als inzichten en verbinding. Heb vertrouwen, je zult zien dat precies die mensen, boeken en films op je pad komen die jou verder zullen helpen.
2. Zoek mensen op die zichzelf ook levensvragen stellen
Verzamel mensen om je heen met wie je veilig kunt ontdekken wat voor jou ‘waar’ is. Mensen die je vertrouwt en die je liefdevol wijzen op je blinde vlekken. Je kunt nog zoveel lezen in boeken en op blogs, maar dat haalt het niet bij contact in het echte leven.
Ik heb het geluk dat ik veel filosoferende levenskunstenaars om me heen heb verzameld. Dit is in de afgelopen tien jaar gegroeid doordat ik zelf veranderde, oude relaties losliet en mijn waarheid begon te spreken. Als je je stilhoudt, kan niemand weten wat er in je omgaat. Wanneer je begint met het uitspreken van jouw visie en vragen, en nieuwe dingen gaat ondernemen, komen er vanzelf andere mensen in je leven.
3. Durf jouw waarheid te spreken
Niet iedereen zal het je in dank afnemen dat jij wél je hart volgt, omdat ze dat als een bedreiging kunnen ervaren. Je waarheid spreken vergt dus moed, innerlijke kracht en de overtuiging dat je heus niet gek bent. De winst is dat je nieuwe mensen gaat ontmoeten die het juist waarderen dat jij je authentieke zelf bent.
4. Zoek hulp als je vastloopt
Sommige patronen zijn zo diep verankerd dat je er een blinde vlek voor hebt en je er niet op eigen houtje bewust van kunt worden. Telkens als ik merkte dat ik vastliep, zocht ik een passende vorm van hulp om over mijn drempel te kunnen stappen, bijvoorbeeld een ademsessie, familieopstellingen of lichaamsgerichte psychotherapie. Als je op pijn stuit die te groot is om alleen aan te gaan, zoek dan een (therapie)vorm die bij jou past.
5. Schakel over van ‘doen’ naar ‘zijn’
Door te onderzoeken of de oordelen die je hebt over wat er beter/anders/sneller/leuker moet ‘waar’ zijn, kun je de werkelijkheid pas ervaren. De werkelijkheid die in het hier en nu is. Op het moment dat je je aandacht daarnaar verlegt, stop je met doen en begin je met zijn. Kunnen zijn, zonder iets te hoeven bereiken, zorgt ervoor dat het leven moeiteloos stroomt.
6. Neem je verantwoordelijkheid
Door te accepteren hoe je er nu voor staat, kun je verantwoordelijkheid nemen en je ware zelf gaan leven. Je hoeft je huidige situatie niet goed te keuren, alleen maar te accepteren. Daarna kun je in actie komen. Wat wil je veranderen? En hoe kun je daar zelf verantwoordelijkheid voor nemen? Begin met accepteren hoe jouw situatie nu is, om vervolgens je verantwoordelijkheid te nemen en voor honderd procent achter je keuzes te staan.
Er is wijsheid en mededogen en
die twee horen tezamen als de twee vleugels van een vogel.
– Gezegde uit het mahayana-boeddhisme
7. Wees je ware zelf om de gemeenschap te dienen
Hoe beter je jezelf leert kennen, hoe minder je hoeft vast te houden aan een ‘goede baan’, waardoor je je dienend kunt opstellen en werk kunt doen waar jouw ogen van gaan stralen. Werk dat je van nature makkelijk afgaat en waar je veel plezier uit haalt. Niet alleen het werk dat je verricht, maar ook jouw vreugdevolle gemoed, leveren dan een prachtige bijdrage aan je gemeenschap én aan het grotere geheel.
‘Vlieg vrij’ is het perfecte boek voor wie zich vrij wil voelen. Voor wie zijn angsten wil ontmaskeren en zijn visie op het leven durft te herzien. Bestel het boek hier.
[ BLOG ] Onderstaande tekst is een fragment uit mijn nieuwe boek Vlieg vrij. Het is een deel van het hoofdstuk ‘Het geheim van glimlachende monniken’, waarin ik vertel over een stilte- en meditatieretraite die ik begin 2018 deed, op het eiland Koh Samui in Thailand. Samen met ongeveer tachtig anderen, leerde ik in zeven dagen tijd alle ins en outs over mediteren. Natuurlijk leerde ik door te luisteren, maar wat het meeste indruk maakte, was de ervaring die ik opdeed tijdens de vele uren mediteren.
Op de dag van de registratie voel ik een mengeling van gezonde zenuwen en een steeds dringender wordende noodzaak om eindelijk mijn gedachten tot rust te laten komen.
Bij het meetingpoint wordt het steeds drukker. Waar ik normaal gesproken opensta voor een praatje met andere reizigers, voel ik nu absoluut geen behoefte om gezellig te kletsen. In mijn hoofd ben ik de stilte al ingegaan. De vragen die zenuwachtige, overactieve deelnemers aan elkaar stellen irriteren me. Wat nou, ‘Hoelang mediteer je al?’, ‘Heb je zoiets al eerder gedaan?’, ‘Ik las dat we maar twee keer per dag eten krijgen, oh my god, hoe gaan we dat ooit volhouden?’?
Ik denk: stel je open voor wat er komt en hou verder je mond. Degenen die achteloos noemen dat dit de zesde keer is dat ze zoiets doen en dat zeven dagen tien uur per dag mediteren voor hen heel makkelijk is vergeleken met de intensieve retreats die ze normaal doen, keur ik helemaal geen blik waardig.
Verwachtingsvol versus weerstand
Mijn gesloten houding en harde oordelen zijn een teken van mijn eigen weerstand. Ik ga dit doen en weet dat het ongelofelijk zwaar wordt. Alleen al omdat ik de afgelopen weken uren per dag in een slechte houding achter mijn laptop heb gezeten. Mijn lichaam is zo stijf dat ik waarschijnlijk nog niet eens een kwartier in meditatiehouding kan zitten zonder compleet onrustig te worden. Ik weet het zonder het geprobeerd te hebben. Tijdens deze reis trakteerde ik mezelf elke week op een Thaise massage en elke keer werd het me weer pijnlijk duidelijk: ik ben een stijve hark.
Met zoveel mogelijk mensen en de bijbehorende bagage in een 4×4-truck gepropt rijden we via smalle haarspeldbochten hoger en hoger de berg op. Het uitzicht is adembenemend. De bergen zijn bedekt met een groene deken van palmbomen en tropische planten, en in de verte zie ik de zon op de zee schitteren. We stappen uit bij een grote hal met houten vloer, met maar aan één van de vier zijden een wand. De rest van de hal is open. Een koel briesje heet ons welkom.
Ik volg braaf de strenge regels
Als we eenmaal in de rij voor de registratiebalie staan, merk ik op hoe gestroomlijnd het inchecken van de tachtig mannen en vrouwen gaat. De instructies zijn kraakhelder en op elke uitzondering die iemand wil maken (‘Mag ik mijn telefoon tóch bij me houden?’, of ‘Maar roken búíten de omheining kan toch wel?’) volgt een onberispelijk antwoord.
Dit is een plek waar je de regels volgt en anders niet. Net een kleine fabriek, maar wel een met medewerkers die een glimlach op hun gezicht hebben. Een glimlach die vriendelijk en oprecht is én uitdraagt dat een gezellig praatje-om-het-praten nu niet meer gewenst is.
Vanaf nu valt mijn identiteit als Iris de toerist/schrijver/huisoppas/vrouw/dochter – elk label waar ik me maar mee zou kunnen identificeren – weg. Dit is de plek om te onthechten van wat je denkt te zijn en daar zijn heldere regels voor bedacht. Regels over gehechtheden die je kunt hebben binnen deze community, die gehechtheden op alle vlakken van het leven buiten de community representeren.
Waar ben je aan gehecht?
De strenge kledingvoorschriften geven je de kans om de gehechtheid aan je identiteit en uiterlijk te onderzoeken. Je uiterlijk vertelt iets over wie je bent, over de identiteit waar je je prettig bij voelt. Kleding die je vrouwelijke vormen benadrukt en net wat sexy bloot laat zien, vertelt de buitenwereld dat je verleidelijk bent. Strakke kleding waarin je figuur goed uitkomt, kan vertellen dat je gedisciplineerd en sportief bent.
Als je bijvoorbeeld in je dagelijks leven veel moeite doet om er op een bepaalde manier uit te zien, kun je gehecht zijn aan het type kleren dat je draagt, in de spiegel kijken en zorgen dat je haar goed zit. Wat doet het dan met je als je alleen nog maar vormloze katoenen kleding in naturelle kleuren mag dragen?
Alle mannen en vrouwen binnen de community zien er door deze kledingvoorschriften bijna hetzelfde uit. De monniken vormen een uitzondering, zij dragen hun karakteristiek oranje doek. Deze kledij heeft echter hetzelfde uitgangspunt: ze geeft geen enkele identiteit prijs.
Tien uur per dag mediteren
Er zijn niet alleen regels voor hoe je eruitziet, maar ook voor hoe je communiceert en beweegt, wat en wanneer je eet en hoe de dag ingedeeld is – alles om de retraite effectiever te maken.
Terwijl ik in de rij sta, bestudeer ik het programma en sla ik aan het rekenen: we gaan zo’n tien uur per dag mediteren. Gelukkig telkens drie kwartier zittend afgewisseld met drie kwartier lopend of staand. Tel daarbij een blok yoga, dhamma talk, twee maaltijden en een moment voor thee op, en de dag is compleet gevuld. Het lijkt zo makkelijk: ik hoef alleen maar op het teken van de bel te doen wat het rooster voorschrijft. Ik hoef nergens over na te denken, geen boodschappen te doen, geen plannen te maken of te koken.
De dagelijkse beslommeringen vallen weg en daar zit juist het gevaar. Want als ik daar niet meer bij stil hoef te staan, wat zal zich dan laten zien? Binnen het strakke ritme van de dag ontstaat er ruimte voor… Tja, voor wat? Dat is onzeker. Het zou zomaar eens onaangenaam kunnen zijn.
‘Vlieg vrij’ (oktober 2020) is het perfecte boek voor wie zich vrij wil voelen. Voor wie zijn angsten wil ontmaskeren en zijn visie op het leven durft te herzien. Bestel het boek hier.
[ BLOG ] mei 2001 – Tijdens het intakegesprek vertel ik de psycholoog hoe het op school gaat (goed, ik haal zelden een onvoldoende), hoe leuk mijn vriendinnen zijn (zowel die uit mijn klas als van mijn basketbalteam als van mijn bijbaan) en dat we het thuis ook aardig redden met zijn viertjes. Eigenlijk het enige dat vervelend is, is dat ik soms wat last heb met ademen.
De sessie vliegt voorbij. Praten met zo’n psycholoog valt best mee, vind ik. De man zit achter zijn bureau naar me te luisteren en schuift me aan het eind van de sessie twee A4-tjes toe. Het huiswerk is om deze twee vragenlijsten in te vullen en te starten met een dagboek, zodat ik ‘mijn gevoelens kan verwoorden’. Hij schat dat we in totaal drie tot vijf sessies nodig hebben, dus maken we alvast twee vervolgafspraken.
Of ik het huiswerk gedaan heb?
De volgende meeting is op een vrijdag na school. Voordat ik naar het gezondheidscentrum fiets, vul ik de vragenlijsten nog even in. Er staan allerlei stellingen op, waarvan ik met een getal moet aangeven of ze voor mij waar (5) of niet waar (1) zijn. Makkelijk.
‘Voelt goed aan wat anderen willen’. Jazeker, een 5. ‘Is snel van slag’. Een grap zeker? Waardoor zou ík nu nog van slag moeten raken, nu ik net mijn vader heb verloren? Ik kan alles aan, een 1. ‘Raakt in discussies snel opgewonden en reageert heftig’. Ik kan me voorstellen dat ik een jaar geleden de 3 had aangekruist. Als echte dertienjarige had ik nog wel eens fikse ruzie met mijn vader. Maar nu… zorg ik gewoon dat ik niet in een discussie terecht kom. Dus, een 1. ‘Is flexibel’. Check, that’s me. Een 5.
In alle eerlijkheid vul ik de lijsten in, ik kan precies uitleggen waarom ik een bepaald cijfer kies. Tegelijk weet ik dat dit één grote poppenkast is. De psycholoog doet net of deze lijsten alles betekenen (of gelooft dat echt) en ik doe braaf wat hij vraagt. Ondertussen snap ik precies wat mijn antwoorden voor effect zullen hebben.
Ik antwoord snel en zorgvuldig
‘Onderneemt graag nieuwe activiteiten: 5’. Klinkt veelbelovend? Tja, ik onderneem graag nieuwe dingen, dan hoef ik tenminste niet thuis te zijn. ‘Heeft goed inzicht in zijn gevoelens: 5’. Ook al zo positief. Ik heb zo’n goed inzicht in mijn gevoelens dat ik precies weet welke ongewenst zijn en die bewust niet laat zien. Mijn antwoord (5) op de stelling ‘heeft door hoe dingen met elkaar in verband staan’ zou argwaan moeten wekken, maar ik vermoed dat ook dat als een positief punt wordt gescoord. Denken die volwassenen echt dat ik niet doorheb hoe dit werkt?
De ingevulde vragenlijsten neem ik mee, het andere huiswerk heb ik niet gedaan. Een dagboek bijhouden lijkt me toch zo’n vreemde bezigheid. Wat heeft het voor zin om je gedachten op te schrijven? Als je ze denkt, weet je toch al wat ze zijn? Dan is het dubbelop om ze ook nog te noteren. Ach, hij zal me er vast geen voor strafwerk geven.
De score op Depressie & Angstklachten
Samen nemen we de vragenlijsten door. Op ‘Depressie & Angstklachten’ scoor ik goed, dat wil zeggen dat ik geen opvallend sombere buien heb en over het algemeen vrij optimistisch ben. De uitslag van de ‘Vragenlijst Psychosociale Vaardigheden’ vermeldt ook geen bijzonderheden over mij. De psycholoog vraag her en der om een toelichting.
Ik kies mijn woorden zo dat ik niet lieg en hij tóch de conclusie trekt dat er geen probleem is. Verder slaap en eet ik goed, sport ik regelmatig, heb ik ruim voldoende sociale contacten en een goede band met mijn familieleden. Dus hoe zit dat nou toch met dat gekke ademen van me? De tijd is om, dat komt wellicht de volgende sessie aan de orde.
Een doorbraak volgt
Dat klopt, want een week later heb ik ‘een doorbraak’ bij de psycholoog. Vanachter zijn bureau vraagt hij me te vertellen over de avond dat mijn vader overleed. Nu kan ik me niet meer groot houden en laat mijn tranen de vrije loop. Even daarna houden ze net zo snel als ze begonnen weer op. Ik zou best nog even verder willen huilen maar dat lukt niet. Was dit het dan?
Ja, volgens Meneer Psych wel. ‘Nou, volgens mij vind jij je weg wel. Het gaat op alle vlakken hartstikke goed met je, zeker gezien je situatie. Nu je deze doorbraak gehad hebt, zal het ademen vanzelf beter gaan en lijken vervolgafspraken me niet nodig’. Wat een compliment. Ik ben opgelucht dat een professional heeft bepaald dat het goed gaat met mij. Dan kan ik dus zeker weten dat ik dit ‘verder leven na het verlies van een dierbare’ goed aan het doen ben.
Deze tekst is een fragment uit mijn nieuwe boek Vlieg vrij. Over het boek:
In ‘Vlieg vrij’ maak ik grote onderwerpen als bewustzijn, ziekte en dood, op een lichtvoetige manier bespreekbaar. Verwacht persoonlijke verhalen die pijnlijk herkenbaar en nietsverhullend eerlijk zijn. Ik zoek uit: hoe kan ik beter omgaan met tegenslag en teleurstelling? Hoe kan ik angsten loslaten, om me zo vrij als een vogel te voelen?
Beperkende overtuigingen en diepe angsten laat ik los, tot ik uitkom bij niet-weten. Ik geef me daar volledig aan over, in het vertrouwen dat het nú al goed is.
“Ik heb per jaar ‘maar’ 14 huizen nodig’. Moderne nomade Iris Schlagwein hopte vier jaar lang van oppashuis naar oppashuis. Deze vrije levensstijl bracht haar waardevolle inzichten: ‘Door op huizen te passen heb ik geleerd dat de wereld een goede plek is’.”
Hoe dat zit?
Natuurlijk kan er van alles misgaan als je ‘een vreemde’ in je huis laat wonen. Wij mensen hebben nogal de neiging om te focussen op angst en problemen, maar mijn ervaringen zijn vrijwel allemaal positief geweest. Het huisoppassen heeft mijn beeld bevestigd dat de wereld een veilige plek is. Wat mij betreft mogen we meer vanuit vertrouwen leven.”
Vrijheid versus onvrijheid
Ook gaat het interview over vrijheid versus onvrijheid.
“Ergens vorige zomer begon ik de beperking van mijn vrijheid te voelen. Als niks vastligt en alles is mogelijk, zijn er geen kaders. Een kader is een beperking, maar kan ook richting geven. Ik begon dat een beetje te missen. Daarnaast kreeg ik steeds meer aanvragen, soms wel vier per week. Ik moest continu ‘nee’ zeggen, omdat mijn planning al vol zat. Ik wilde wat anders.”
