Thuis zonder huis gaat over thuiskomen bij jezelf. Dit doe ik door te bekijken welke mensen ik graag om me heen heb en waar ik moeite voor wil doen. Maar ook bekijk ik wie mijn energie vreet en hoeveel aandacht ik hen wil geven. Want ongemerkt slurpen sommige gesprekken me leeg.
Mensen die een masker opzetten in contact met anderen zijn niet zo betrouwbaar, je kunt immers niet weten wat ze menen. Wil ik ze eigenlijk wel om me heen hebben, mensen die niet hun authentieke zelf zijn? Maar laat ik ook hand in eigen boezem steken. Ben ik zelf eigenlijk wel zo open en authentiek?
De volgende situatie is een voorbeeld van een afspraak die mij energie kostte, toen ik meer dan vier jaar geleden nog ontzettende rugpijn had.
Het is vrijdagavond, ik heb een eetafspraak met een stel vriendinnen. De avond is gezellig, er wordt gelachen en gegeten. We kletsen honderduit maar ik merk dat er om bepaalde onderwerpen heen gepraat wordt. Er zijn allerlei ongeschreven regels: over populaire tv-programma’s, het afgelopen weekend en hilarische dates mag wel gesproken worden, maar naar de pittige scheiding van iemands ouders vragen ‘doe je gewoon niet’. Ook vragen hoe de zestigurige werkweken op kantoor bevallen, worden niet gewaardeerd. Collectief weten we wat de no-go’s zijn. Het moet vooral luchtig blijven. Ik doe er net zo hard aan mee. Als er wordt gevraagd: “Hoe is het nu met je rug?” hang ik een algemeen verhaal op. “Je kent het wel, met ups en downs, maar toch steeds een stukje beter. Hoe is het met jouw blessure? Nog naar de fysio geweest?” Snel een ander onderwerp aansnijden.
Het liefst wil ik verbinding
Hoezeer ik ook behoefte heb aan verbinding en verdieping, ik geef mijn ware gevoelens niet prijs. Blijkbaar is de sfeer niet veilig genoeg en durf ik niet de eerste te zijn die de regels breekt. Ik wil aardig gevonden worden en niet degene zijn die de sfeer verpest. Ik ben bang dat ik in de pan gehakt wordt wanneer ik me kwetsbaar toon. Vaag ben ik me bewust van de tijd. Er speelt in mijn hoofd: wat is een acceptabele tijd om weer weg te gaan? Dit aanvoelen van wat wel en niet ‘kan’, slurpt energie en ik wil het liefst weer thuis zijn.
Bij het weggaan hoor ik het gebruikelijke “nou, het was gezellig” en “moeten we gauw weer doen”. Ik vat dat letterlijk op en een paar dagen later app ik, om ‘gauw weer’ af te spreken. “Ja leuk, we houden contact!” is het antwoord. Ik ben in de war: we hebben toch contact – om meteen iets af te spreken? Naïef typ ik: “Kun je bijvoorbeeld maandag?” om vervolgens een tegenvoorstel te krijgen voor ongeveer twee maanden later. Ik voel me afgewezen en uitgeput.
Een gesprek of uitwisseling van energie?
Ik begin te voelen wat de omgang met anderen met mij doet, er gaat er een wereld voor me open. Nuances in sfeer beginnen me op te vallen, en als een beginnend socioloog observeer ik het menselijk gedrag in mijn omgeving. Het valt me op dat in contact tussen twee mensen een uitwisseling van energie plaatsvindt. Misschien herken je dit type gesprek:
Buurvrouw: “Mijn moeder is echt raar, want…”
Buuf: “Oh ja! De mijne doet dat ook altijd als…”
Buurvrouw: “Ja, ze zei dit…”
Buuf: “Echt? Ik zou echt dit zeggen als mijn moeder…”
Buurvrouw: “Nee, ik zei dit…”
Buuf: “Nou, tegen mijn moeder zei ik dit…”
Dit is eigenlijk geen gesprek, het is een uitwisseling van feiten. Het is duidelijk dat twee mensen allebei over hun eigen moeder vertellen. Wanneer twee mensen een gesprek voeren ontstaat vaak een gevecht om energie. Ik geef een beetje, jij neemt een beetje. Jij geeft een beetje en ik neem het terug. Vaak merk je het niet, omdat het om kleine beetjes gaat en de energie redelijk in balans blijft. Toch kun je als je wegloopt na een gesprek het gevoel hebben dat jij de winnaar of de verliezer bent. Een winnaar als je je ineens een stuk lichter voelt; je hebt even je hart gelucht en bent blij dat je je ei kwijt kon. Een verliezer als je je ineens een stuk zwaarder voelt. De ander heeft jouw gemoed beïnvloed en je hebt het nare gevoel overgenomen.
Roddelen laat je zwaar voelen
Nog een voorbeeld: een vriendin vertelt me over een gezamenlijke kennis. “Ze zei dit en dat hoef ik toch niet te pikken? Dat is toch belachelijk?” Grote kans dat ze niet wil horen: “Dat moet je accepteren en ik vind het niet belachelijk, want…” Ze wil dat ik meega in haar verhaal, haar gelijk bevestig en het liefst dat ik er nog een schepje bovenop doe: “nou, dat doet me denken aan die keer dat ze bij mij nog iets veel ergers deed”. Ze komt bij mij energie halen om zo gevoed te worden in haar klaagzang. Wanneer ik die energie zou geven, verzanden we in een gesprek vol negativiteit, roddelen en oordelen. Mijn vriendin voelt zich naderhand lichter en ik voel me zwaarder.
Hoe kan ik met die nare energie omgaan?
Om dit soort gesprekken te veranderen is de enige manier zelf veranderen in je communicatie. Dat vergt moed. Hoe sterk is het om te zeggen: “Het voelt voor mij niet goed om zo negatief over die persoon te praten, laten we stoppen”? Wat zou er gebeuren als ik zeg: “Ik stel voor om diegene even te bellen, dan kun je het meteen tegen haar zeggen”? Ik denk niet dat het gewaardeerd wordt, toch blijf ik dicht bij mezelf als ik het wel doe. Tegenwoordig bescherm ik mijn energie door in deze energieslurpende gesprekken niet meer mee te gaan. Mensen die zo gesprekken willen voeren, hebben dat door en komen de volgende keer niet gauw meer naar mij met hun klaagzang. Ik doe immers niet mee, dus dan is tegen mij klagen opeens niet zo leuk meer.
Wat als iemand toch tegen me klaagt?
Wanneer iemand toch mijn energie komt halen, heeft diegene het vaak zelf zwaar en verzandt daarom in negativiteit. Als ik dat opmerk, kan ik compassie voelen en geduldig luisteren. Deze persoon doet het absoluut niet expres. Ik besluit om vrijwillig mijn energie aan de ander te geven en daarmee is er voor mij geen gevecht meer, ik voel me niet leeggezogen. De ander voelt zich gehoord en ik ben mijn energie niet kwijt. Beiden lopen we als een winnaar bij het gesprek weg.
Lees mijn blog Omgaan met negativiteit
Zoek naar synergie in gesprekken
De beste gesprekken zijn die waarin synergie plaatsvindt. De twee deelnemers aan het gesprek versterken elkaar en voeden elkaar met positieve energie. Je kunt vast haarfijn aanvoelen bij welke mensen in je omgeving dit zo is. Vaak zijn deze personen op één hand te tellen. Zorg dat je deze mensen koestert en vertelt hoe blij je met ze bent! Dit versterkt de vriendschap en zorgt dat jullie gesprekken verdiepen.
Deze tekst is gebaseerd op een hoofdstuk uit Thuis zonder huis. Wil je meer lezen? Bestel het boek hier.
